Nguyen Khan
Không phải đến đầu nhiệm kỳ 2 quan hệ giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và khối quân sự NATO (minh ước Bắc Đại Tây Dương) mới phủ giá băng…
Mà băng giá đã bao phủ xuyên bờ Đại Tây Dương từ nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thời điểm ấy hình bóng chủ nghĩa biệt lập MAGA (làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại) của Ông Trump đã bắt đầu hiện hình. Qua đó Ông Trump phê phán NATO chỉ “dựa bắp cày ăn cỏ” vào cái ô an ninh Mỹ, không chịu gia tăng ngân sách quốc phòng đóng góp thêm vào kinh phí hoạt động của NATO, bắt Mỹ gánh phần lớn phí tổn… Ông Trump cho rằng NATO chủ yếu bảo vệ an ninh cho các nước EU nên EU phải tăng ngân sách quốc phòng lên 5% để đóng góp, không thể bắt Mỹ bỏ tiền bảo vệ Châu Âu? Ông Trump còn dọa có thể rút Mỹ khỏi NATO nếu… Vì đó ngay từ nhiệm kỳ đầu, giá băng đã phủ lên mối quan hệ giữa Ông Trump và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Angela Merkel và một số nhà lãnh đạo Châu Âu khác…
Giá băng giữa Tổng thống Trump và NATO trong nhiệm kỳ 2 vẫn chưa ấm lại sau 4 năm gián đoạn. Nhất là khi xuất hiện thêm cuộc chiến Nga - Ukraina làm tăng thêm sự phức tạp. Có cảm giác NATO càng bao bọc Ukraina thì Ông Trump càng cách xa… Đến mức NATO bị Mỹ cho ra rìa trong hồ sơ đàm phán hòa bình với Nga trong cuộc chiến Ukraina…?
Song cuộc họp của NATO tại Hà Lan vừa rồi đã khác, giá băng đã bắt đầu tan, là do:
- Tổng thống Trump hài lòng vì được NATO khen ngợi, đánh giá rất cao việc Ông Trump xử lý xuất sắc cuộc chiến giữa Israel và Iran bằng một thoả thuận ngưng chiến sau khi các pháo đài bay B2 của Mỹ đã phá hủy các cơ sở nguyên tử sâu dưới lòng đất của Iran (Fordow, Isfahan và Natanz).
- Các nước thành viên NATO đã ý thức quyền lợi đi đôi nghĩa vụ. Muốn hưởng lợi ích an ninh từ cái ô NATO mà không muốn đóng góp đầy đủ phần nghĩa vụ tài chính của mình sẽ làm mình mất tiếng nói. Phó mặc cho Mỹ gồng gánh kinh phí thì Mỹ muốn nói gì là quyền của Mỹ… Giờ đây các thành viên NATO đã quyết định tăng 5% ngân sách quốc phòng từ đây đến 2035, là đúng với mong muốn của Ông Trump, nên giá băng đã tan dần?
Và một khi giá băng đã tan, quan hệ đôi bờ Đại Tây Dương ấm lại thì Ukraina được hưởng nhờ, vì không còn bị kẹt… Giữa giá băng xuyên bờ Đại Tây Dương. Qua đó, cuộc gặp gỡ bên lề hội nghị NATO giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraina Volodymir Zelensky, đã thắm lại tình hữu nghị là một trong những ví dụ về sự tan băng…
