Trong nhiều năm gần đây, các chế độ độc tài Nga, Trung Cộng, Iran, CSVN, Bắc Triều Tiên, ..đã tổ chức một mạng lưới tin vi trải rộng trên nhiều lãnh vực nhằm tiến hành một số chiến dịch trấn áp, sách nhiễu, bó buộc cộng tác dưới áp lực đe dọa lên những người thân và ngay cả bắt giữ trái phép những thành phần dân chủ, đối kháng với chế độ trên lãnh thổ một quốc gia khác.
- A) Định nghĩa Áp Chế Xuyên Quốc Gia
Bà Trợ lý Phó Giám đốc FBI Emily Morales – đặc trách Phòng Phân Tích, định nghĩa Áp Chế Xuyên Quốc Gia nguyên văn là "khi một chính phủ nước ngoài cố gắng đe dọa, làm im lặng, ép buộc hoặc thậm chí gây hại cho các thành viên của cộng đồng bất đồng chính kiến, cộng đồng di cư có tiếng nói, hoặc thậm chí chỉ vì là thành viên của cộng đồng thiểu số tôn giáo hoặc dân tộc bên ngoài biên giới lãnh thổ của họ."
Ông Roman Rozhavsky, Trưởng Phân Bộ Phản gián của FBI cho biết : “Ở mức cơ bản nhất, FBI điều tra các hành vi vi phạm luật liên bang, và các vụ Áp Chế Xuyên Quốc Gia (TNR) thường được xem là vi phạm luật liên bang.
FBI điều tra các hành vi Áp Chế Xuyên Quốc Gia vì chúng có thể xâm phạm các quyền được Hiến pháp Hoa Kỳ bảo vệ — không chỉ dành cho công dân và thường trú nhân Mỹ mà còn cho bất kỳ ai đang hiện diện trên lãnh thổ Hoa Kỳ. Việc chống lại Áp Chế Xuyên Quốc Gia đặc biệt quan trọng đối với FBI vì FBI vừa là cơ quan tình báo vừa là cơ quan thực thi pháp luật.” Tức là Cơ Quan Điều Tra Liên Bang FBI là cơ quan công lực trasch nhiệm tiên khởi vấn đề áp chế xuyên quốc gia.
FBI quan tâm đến TNR vì theo ông Rozhavsky : “Vai trò của phản gián là ngăn chặn các chính phủ nước ngoài thực hiện bất kỳ hành động nào trên lãnh thổ Hoa Kỳ gây tổn hại đến an ninh quốc gia hoặc công dân Hoa Kỳ. Và nhiều vụ Áp Chế Xuyên Quốc Gia được thực hiện bởi các cơ quan tình báo hoặc quan chức của chính phủ nước ngoài. Vì vậy, ưu tiên hàng đầu của phản gián là ngăn chặn điều đó xảy ra.” Tức là vấn đề Áp Chế Xuyên Quốc Gia là một lãnh vực của Tình Báo Phản Gián FBI .
Các hình thức áp chế xuyên quốc gia
Rất đa dạng và tinh vi với sự hỗ trợ các đặc vụ đã được gài sẵn tại quốc gia liên hệ. Đây là các hình thức phổ biến mà các quốc gia độc tài – điển hình là CSTQ - đã làm. Chắc chắn đảng CS VN sẽ bắt chước theo chân nếu có đủ khả năng và uy thế để tiến hành. Tuy nhiên hiện nay thì CS VN chưa đạt đến mức như đảng CS TQ.
- Chiến thuật số: Xâm nhập mạng (hacking), chiến dịch đưa tin sai lệch hoặc kiểm soát trên mạng xã hội, thu thập các dự kiện cá nhân của nạn nhân.
- Sách nhiễu gián tiếp: qua điện thoại, điện thư (email) – dưới hình thức hỏi thăm từ nhẹ nhàng đến yêu cầu giúp, đến đe dọa nhiều kiểu khác nhau. Khi người nhận không muốn nhận, không muốn thấy, và đã yêu cầu chấm dứt, mà vẫn bị tiếp diễn, là có thể cấu thành yếu tố sách nhiễu, gây áp lực, hù dọa.
- Áp chế khi về quốc gia (Nga, TC, Iran, VN,..): Quấy rối hoặc áp lực kinh tế người thân gia đình ở trong nước, hay khi về lại quốc gia.Thí dụ, công an yêu cầu khi trở lại Hoa Kỳ vẫn phải giữ liên lạc email, điện thoại, hay cung cấp tin tức về việc này việc kia. Ngăn chận sinh hoạt kinh tế của người thân tại nước nguyên quán
- Đe dọa trực tiếp: Theo dõi, tấn công, bắt cóc hoặc âm mưu gây tổn hại tính mạng. Công dân Hoa Kỳ về nước nguyên quán du lịch, làm việc... bị bắt giữ vô cớ – tức là không phạm một tội gì hiển nhiên cụ thể – nhưng bị công an theo dõi, bắt giữ để thẩm vấn về suy nghĩ, phát biểu, đời sống, sinh hoạt khi ở Hoa Kỳ,...thì đây cũng là một dạng cưỡng bách gây áp lực, tức là một dạng áp chế...(bà FBI Emiley Morels có nói là “dù xảy ra ở nơi nào trên thế giới” ). Trầm trọng hơn : theo dõi, hành hung, âm mưu bắt cóc, hoặc âm mưu ám toán.
Hình thức hoạt động
Áp chế xuyên quốc gia được tiến hành qua hình thức ủy nhiệm: qua việc xử dụng các điều tra viên tư nhân, người địa phương, kể cả nhân viên công lực, để tránh bị phát hiện.
Lợi dụng khả năng hợp tác của cơ quan an ninh bản xứ, Interpol, các chế độ độc tài đã gán một tội danh không có căn bản pháp lý cho nạn nhân và kêu gọi cơ quan công lực địa phương hay yêu cầu cảnh sát quốc tế Interpol – giúp để giam giữ, tống xuất, triệu hồi,vv... Nạn nhân sợ hãi nên tự nguyện làm theo yêu cầu, hoặc các cơ quan này thực sự bị lừa và tiếp tay cho hành vi phạm pháp.
Hoạt Động trực tiếp: với sự hiện diện của nhân viên đặc vụ VN, nhân viên tòa lãnh sự, đại sứ hay nhân viên chìm là công dân Hoa Kỳ gốc VN.
Trước đây CS VN chính yếu tiến hành hoạt động Áp Chế Xuyên Quốc Gia tại các quốc Thái, Lào, Cambot; nay CS VN đang mon men thử các chiến thuật học được của CS Trung Quốc. Cơ Quan Điều Tra Liên bang FBI cũng đã biết và đang tiếp tục thâu thập dữ kiện cho các biện pháp cụ thể khi cần.
- B) Đối phó của FBI
Cơ quan điều tra liên bang Hoa Kỳ FBI đã lập ra “TNR Initiative”. Đề xuất này trực thuộc bộ phận Tình Báo Phản Gián của FBI, có sự hợp tác của phân bộ An Ninh Quốc Gia thuộc Bộ Tư Pháp (Department of Justice DOJ), Bộ An Ninh Nội Địa (Department Homeland Security DHS), Bộ Ngoại Giao và Hội Đồng An Ninh Quốc Gia (National Security Council).
Các lãnh vực hoạt động của TNR Initiative bao gồm
- Theo dõi và Phân loại: Trung tâm Hoạt động Đe dọa Quốc gia (The National Threat Operations Center) đánh dấu các báo cáo về quấy rối, theo dõi, hoặc tấn công
- Điều tra và Truy tố: Hơn 60 vụ việc liên quan đến CS TQ kể từ năm 2020; các truy tố gần đây với TC liên quan đến việc mua chuộc 2 nhân viên công lực Hoa Kỳ đánh cắp dữ kiện về cộng đổng đối kháng Trung hoa (2025).
- Tiếp cận Cộng đồng và Huấn Luyện: Các chiến dịch nâng cao nhận thức công chúng, tương tác cộng đồng.Thực hiện podcast hướng dẫn công chúng về việc báo cáo với FBI. (tháng 5 năm 2025).
- Hỗ trợ Nạn nhân: Tài Liệu Hướng Dẫn về Đe Dọa và Hù Dọa với hơn 60 ngôn ngữ,giúp nhận dạng các đe dọa và lưu giữ bằng chứng (ví dụ: ảnh chụp màn hình, tin nhắn thoại). Cơ quan An ninh Cơ sở hạ tầng và An ninh Mạng (CISA) cung cấp các công cụ an ninh mạng.
- Phần thưởng và Chế Tài: Phần thưởng lên đến 10 triệu USD cho thông tin về các nghi phạm đang tại đào; thúc đẩy các chế tài qua luật Global Magnitsky.
- C) Đạo luật tại Hoa Kỳ TVPA
TVPA : Torture Victim Protection Act. Đạo luật này được ban hành nhằm thực thi một phần Công ước Liên Hợp Quốc Chống Tra Tấn và mở rộng quyền khởi kiện cho công dân Hoa Kỳ. TVPA cho phép công dân Hoa Kỳ, khi là nạn nhân của hành vi tra tấn, hoặc giết người ngoại pháp lý (extrajudicial), có thể khởi kiện đòi bồi thường dân sự tại tòa án Hoa Kỳ đối với những cá nhân nước ngoài dù những cá nhân này hành động dưới thẩm quyền của một quốc gia nước ngoài.
Các Khía Cạnh Đặc Biệt của TVPA
1/ Đối tượng chế tài là người ngoại quốc : dù đang hành xử với tư cách thẩm quyền của một chính quyền ngoại quốc. Thường lệ, thẩm quyền tài phán của một nước chỉ đối với số cư dân đang sống trên quốc gia mình, ít khi có thể chế tài công dân một quốc gia khác, nhất là khi công dân đó đang hành xử với tư cách đại diện cho chính quyền ngoại quốc sở tại ngoài lãnh thổ của nước mình. Nhưng luật TVPA lại khác.
2/ Sự định nghĩa rộng rãi về tra tấn : ngoài khía cạnh bao gồm cả tinh thần lẫn thể chất, hành vi chỉ cần đe dọa, không cần thực sự gây đau đớn,và kể cả khi đối tượng bị đe dọa là một người khác (đệ tam nhân, thí dụ cha mẹ vợ chồng con cái,...) cũng được xem là hành vi tra tấn.
- D) Những vụ liên quan đến áp chế xuyên quốc gia của Trung Cộng tại Hoa Kỳ và kết quả
1) Vụ án / Năm : nhắm vào nghệ sĩ Trần Vĩ Minh (Chen Weiming) (2022)
Chi tiết : Đặc vụ Trung Quốc âm mưu phá hủy bức điêu khắc chỉ trích Chủ tịch Tập Cận Bình tại Liberty Sculpture Park (Yermo, California), trong đó ông được khắc họa như một phân tử COVID-19. Họ gắn thiết bị GPS và giám sát xe, nơi làm việc của nghệ sĩ cùng các nhân vật dân chủ khác. Là một phần của chiến dịch đàn áp xuyên quốc gia do SDNY điều tra.
Bị cáo / tội danh : Fan "Frank" Liu (giám đốc truyền thông NY), Matthew Ziburis (vệ sĩ), Qiang "Jason" Sun (công dân Trung Quốc); âm mưu hoạt động với tư cách đặc vụ Trung Quốc, quấy rối liên bang, hối lộ quan chức Mỹ.
Kết quả : Bị truy tố tại SDNY; Lưu và Ziburis bị bắt (2022). Bức tượng bị đốt năm 2021; vụ án vẫn đang diễn ra đến 2024, có cáo trạng bổ sung về tội cản trở công lý.
2) Đàn áp Pháp Luân Công & hối lộ Sở Thuế IRS (2023–2024)
Chi tiết : Các bị cáo tại Los Angeles, theo chỉ đạo của quan chức Trung Quốc, đã hối lộ đặc vụ IRS ngầm bằng tiền mặt để nộp đơn tố cáo sai giả chống lại các tín đồ Pháp Luân Công ở California, nhằm quấy rối và bôi nhọ nhóm tín ngưỡng bị cấm này. Có liên hệ với Lãnh sự quán Trung Quốc tại Los Angeles.
Bị cáo / tôi danh : John Chen (71 tuổi, công dân Trung Quốc, cư trú tại LA), Lâm Phong (44 tuổi, công dân Trung Quốc, cư trú tại LA); hoạt động như đặc vụ không đăng ký, âm mưu hối lộ, rửa tiền.
Kết quả : Chen bị tuyên án 20 tháng tù (11/2024, SDNY); Lâm nhận tội (7/2024). Là một phần của chiến dịch “Ngũ độc” chống Pháp Luân Công.
3) Tôn Nghiêu Ninh “Mike” – Can thiệp bầu cử (2024)
Chi tiết : Một công dân Trung Quốc giữ vai trò quản lý tranh cử cho ứng viên hội đồng thành phố Nam California, sử dụng tiền Trung Quốc để tác động bầu cử, thúc đẩy chính sách thân Bắc Kinh (ví dụ: về Đài Loan) và làm suy yếu Pháp Luân Công. Âm mưu đưa vào chức vụ chính trị gia thân Trung Quốc để theo dõi người bất đồng chính kiến.
Bị cáo / tôi danh : Tôn Nghiêu Ninh “Mike” (64 tuổi, công dân Trung Quốc); hoạt động với tư cách đặc vụ bất hợp pháp, âm mưu.
Kết quả : Bị bắt tháng 12/2024 tại CDCA; đồng phạm Trần Quân bị tuyên án tháng 11/2024. Vụ án cho thấy sự xâm nhập của Trung Quốc vào chính trị địa phương; Tôn từng có quan hệ với quân đội Trung Quốc.
4) Cui Guanghai & John Miller – Âm mưu theo dõi, đe dọa (2025)
Chi tiết : Một công dân Anh và một công dân Trung Quốc âm mưu theo dõi, đe dọa một nhà phê bình Trung Quốc tại Mỹ vì các hoạt động tự do ngôn luận, đồng thời buôn lậu công nghệ quân sự Mỹ sang Trung Quốc. Vụ việc bao gồm cả đe dọa bạo lực và giám sát.
Bị cáo / tôi danh : Cui Guanghai (43 tuổi, công dân Trung Quốc), John Miller (63 tuổi, công dân Anh, thường trú nhân Mỹ); theo dõi xuyên bang, âm mưu, vi phạm Đạo luật Kiểm soát Xuất khẩu Vũ khí, buôn lậu.
Kết quả :Bị truy tố tháng 6/2025 tại CDCA và Quận Đông Wisconsin; cả hai đang bỏ trốn. FBI gọi đây là hành động “đàn áp xuyên quốc gia” nhằm tấn công tự do ngôn luận.
5) Fan 'Frank' Liu -Quấy Rối Ứng Viên Quốc Hội New York (2022)
Chi tiết : Các đặc vụ đã quấy rối một ứng viên sơ bộ của đảng Dân chủ tại New York ( Xiong Yan, nhà hoạt động Thiên An Môn) và các nhà bất đồng chính kiến khác, bao gồm một nghệ sĩ ở California và cha của một vận động viên trượt băng Olympic. Bao gồm hoạt động gián điệp và đe dọa.
Bị cáo / tội danh : 5 nghi phạm (ví dụ: Qiming Lin, Fan 'Frank' Liu); âm mưu quấy rối xuyên bang và hối lộ.
Kết quả : Đơn khiếu nại được công khai; một số bị bắt; làm nổi bật sự can thiệp bầu cử của Trung Quốc.
6) Trạm Cảnh Sát Bí Mật Ở Manhattan (2023)
Chi tiết : Hai cư dân New York điều hành một trạm bí mật bất hợp pháp ở khu Chinatown để theo dõi và đe dọa những người bất đồng chính kiến địa phương, bao gồm tổ chức phản biểu tình và thu thập dữ liệu. Có liên hệ với Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc (MSS).
Bị cáo / tội danh : Lu Jianwang ('Harry') và Chen Jinping; âm mưu hoạt động như đặc vụ Trung Quốc và cản trở công lý.
Kết quả : Bị bắt tháng 4 năm 2023; là vụ truy tố đầu tiên toàn cầu đối với các 'trạm' như vậy. Bộ Tư pháp Mỹ cảnh giác: 'Mở rộng hoạt động gián điệp trên đất Mỹ
7) Thâm Nhập Nhóm Hoạt Động Dân Chủ (2025)
Chi tiết : Một cư dân tại Queens, New York giả danh là lãnh đạo phong trào dân chủ trong khi báo cáo cho An Ninh Quân Báo Trung Cộng về các nhà bất đồng chính kiến tại Mỹ, thâm nhập vào các nhóm trò chuyện trực tuyến.
Bị cáo / tôi danh : Yuanjun Tang; âm mưu hoạt động như đặc vụ chưa đăng ký.
Kết quả : Nhận tội vào tháng 9 năm 2025; tuyên án tháng 1 năm 2026. Tang từng đào tẩu năm 2002 nhưng hoạt động gián điệp từ năm 2018.
8) Chiến dịch “Săn Cáo” (Operation Fox Hunt) – Các vụ bắt giữ (2020)
Chi tiết : Đặc vụ Trung Quốc tiến hành giám sát và cưỡng ép tại California để buộc người bất đồng chính kiến hoặc bị truy nã trở về Trung Quốc theo “Chiến dịch Săn Cáo”. Bao gồm đe dọa gia đình và sử dụng danh tính giả; hai người bị bắt tại California.
Bị cáo / tội danh :Rong Jing, Zheng Congying (trong tổng số 8 bị cáo); âm mưu hoạt động như đặc vụ không đăng ký, theo dõi xuyên bang và quốc tế.
Kết quả : Bị bắt tại CDCA (10/2020); ra tòa lần đầu tại California. Một số đã bị dẫn độ, vụ án vẫn đang tiếp diễn.
- E) Nếu nghi ngờ gặp trường hợp Áp Chế Xuyên Quốc Gia tại Hoa Kỳ:
Gọi số 1-800-CALL-FBI (1-800-225-5324).
Gửi báo cáo thiong tin về nội vụ tại web tips.fbi.gov.
Truy cập fbi.gov/transnational-repression để tìm hiểu thêm.
FBI khuyến khích báo cáo bất kể quốc tịch, vì các quyền tự do của Hoa Kỳ áp dụng cho tất cả mọi người trên lãnh thổ Mỹ.
Để biết thêm chi tiết, xem trang chuyên dụng của FBI: fbi.gov/investigate/counterintelligence/transnational-repression
- F) Các biện pháp tổng quát của Liên Âu nhằm đối phó với Áp Chế Xuyên Quốc Gia
Với số lượng lớn người lưu vong và hệ thống tị nạn vững mạnh, Châu Âu trở thành một điểm nóng lớn. Theo tổ chức Freedom House, phần lớn các vụ đàn áp xuyên quốc gia của Trung Quốc nhằm vào người Duy Ngô Nhĩ (hơn 3.000 vụ từ năm 1997–2021) xảy ra tại Châu Âu. Ngoài ra, các quốc gia khác như Nga, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran cũng đã nhắm mục tiêu vào nạn nhân trên khắp lục địa này. Năm 2024, có 23 chính phủ bị ghi nhận đã thực hiện 160 vụ đàn áp xuyên quốc gia trên toàn cầu — nhiều vụ trong số đó diễn ra tại Châu Âu — bao gồm ám sát, bắt cóc, hành hung, giam giữ và trục xuất trái phép.
(Nguồn: freedomhouse.org).
Đàn áp xuyên quốc gia làm suy yếu các giá trị cốt lõi của Liên minh Châu Âu như tự do ngôn luận và pháp quyền, thường lợi dụng các công cụ như Thông báo Đỏ của Interpol hoặc các thiết chế của quốc gia sở tại (Nguồn: freedomhouse.org)
Hội đồng Châu Âu (CoE) và Liên minh Châu Âu (EU) đã ngày càng chú trọng đến vấn đề TNR. Nghị viện Hội đồng Châu Âu (PACE) đã thông qua một nghị quyết năm 2023 lên án TNR là mối đe dọa đối với nhân quyền.
Việt Nam đã tham gia vào các hoạt động đàn áp xuyên quốc gia (Transnational Repression – TNR) chủ yếu thông qua bắt cóc, ép buộc hồi hương, và lạm dụng các cơ chế quốc tế như Interpol, nhằm vào những người bất đồng chính kiến, nhà hoạt động và cựu quan chức sống ở nước ngoài.
Mặc dù các hoạt động TNR của Việt Nam diễn ra phổ biến hơn tại Đông Nam Á (ví dụ: Thái Lan, Lào, Cam Bốt), nhưng Châu Âu cũng đã ghi nhận một số vụ việc đáng chú ý, đặc biệt liên quan đến bắt cóc và dẫn độ. Theo cơ sở dữ liệu của Freedom House (2014–2024), Việt Nam nằm trong số 48 chính phủ bị ghi nhận với 1.219 vụ đàn áp xuyên quốc gia trên toàn cầu, dù phạm vi hoạt động tại Châu Âu vẫn nhỏ hơn so với Trung Quốc hoặc Nga.
(Nguồn: theguardian.com)
2024: Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã ghi nhận Áp Chế Xuyên Quốc Gia của CSVN là mối quan ngại về nhân quyền, tác động đến sự phối hợp của EU, tích cực chống trả các hành vi này từ nhà cầm quyền CSVN.
Công ước Liên Hiệp Quốc chống Tra Tấn (UNCAT)
Yêu cầu các quốc gia thành viên hình sự hoá hành vi tra tấn, thiết lập thẩm quyền (cả đối với tội phạm xảy ra ở nước ngoài trong một số hoàn cảnh), và bắt buộc truy tố hoặc dẫn độ (extradite) người bị cáo khi có thể. Đây là nền tảng bắt buộc cho nhiều luật quốc gia áp dụng tài phán xuyên biên giới về tra tấn. Việt Nam là thành viên ký kết 2013 vào Công Ước Chống Tra Tấn và QH VN phê chuẩn 2015.
EU Global Magnitsky / Đạo Luật Trừng Phạt Nhân Quyền Toàn Cầu của Liên Âu (12/2020)
Ủy Ban/ Hội đồng EU có thể áp đặt biện pháp cá nhân hoá (trục xuất/ cấm nhập cảnh, phong tỏa tài sản, cấm cung cấp tiền) đối với cá nhân và thực thể chịu trách nhiệm về vi phạm nhân quyền nghiêm trọng (kể cả tra tấn, giam giữ trái phép, bắt cóc). Đây không phải là truy tố hình sự nhưng là công cụ chế tài hành chính xuyên EU.
Luật Quốc Gia thực thi thẩm quyền phổ quát (Universal Jurisdiction) điển hình trong một số nước Liên Âu
Nhiều nước EU đã nhập các điều luật quốc tế (Công ước chống Tra tấn, Công ước Geneva, Rome Statute) vào luật hình sự nội địa cho phép truy tố tội ác quốc tế dù vi phạm ở nước ngoài:
- Đức — Völkerstrafgesetzbuch (VStGB, Code of Crimes against International Law): mở thẩm quyền cho tội ác chống lại loài người, tội ác chiến tranh, genôcide… (áp dụng cho tội tra tấn/ giam giữ, bắt cóc như phần của tội ác chống nhân loại).
- Áo, Bỉ, Tây Ban Nha, Pháp, Hà Lan, Thụy Điển, Ý… đều có những quy định/tiền lệ pháp cho thẩm quyền rộng rãi (mức độ khác nhau theo nước).
Tòa án Nhân Quyền Âu Châu (ECTHR) – trách nhiệm của nhà nước thành viên Liên Âu
ECtHR xử các khiếu kiện chống lại một quốc gia thành viên Hội đồng Châu Âu (không trực tiếp chống quốc gia ngoài châu Âu), nhưng phán quyết của Tòa có thể xác định trách nhiệm vì hỗ trợ/tiếp tay/cho phép hoạt động bắt cóc/khai chuyển/tra tấn (ví dụ: hợp tác với các dịch vụ ngoại quốc), và buộc phải mở điều tra hiệu quả, bồi thường, cải tổ. Phán quyết có nhiều giá trị trong các vụ đặc biệt (extraordinary rendition).
Tòa Hình Sự Quốc Tế (International Criminal Court ICC)
Nếu hành vi cấu thành tội ác chiến tranh, tội ác chống nhân loại — có thể truy tố theo Rome Statute tại ICC nếu thỏa điều kiện.
ICC xử chủ yếu cá nhân, phạm vi có hạn; nhiều nước EU cũng đã nội luật hoá các tội này.
- G) Những vụ liên quan đến áp chế xuyên quốc gia của CSVN tại Liên Âu và kết quả
1)Vụ Bắt Cóc Trịnh Xuân Thanh (2017), Đức
Chi tiết : Các đặc vụ tình báo Việt Nam, hoạt động thông qua Đại sứ quán Việt Nam, đã bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh ngay trên đường phố Berlin. Ông bị ép lên xe, đánh thuốc mê và được đưa qua Slovakia về Việt Nam. Đây được coi là một trong những hành động TNR táo bạo nhất của Việt Nam tại Châu Âu, liên quan đến ít nhất 30 đặc vụ và xe ngoại giao.
Kết quả / phản ứng : Đức trục xuất đại sứ và hai nhà ngoại giao Việt Nam, đóng băng quan hệ song phương, và kết án một nghi phạm người Việt năm 2018 (án gần 7 năm tù). Một đồng phạm khác bị dẫn độ từ Cộng hòa Séc năm 2022. Liên minh Châu Âu lên án hành vi vi phạm chủ quyền.
2) Lạm Dụng Interpol Đối Với Người Bất Đồng (2014–2025, đang Diễn Ra), tại nhiều quốc gia EU (ví dụ: Đức, Cộng hòa Séc, Pháp)
Chi tiết : CSVN đã phát hành các Thông báo Đỏ của Interpol mang động cơ chính trị để nhắm vào các nhà hoạt động và nhà báo sống lưu vong, dẫn đến các vụ giam giữ và âm mưu dẫn độ trái phép. Ví dụ bao gồm các thông báo nhắm vào blogger và nhà bảo vệ môi trường người Việt ở hải ngoại có quan điểm chỉ trích Đảng Cộng sản. Trong giai đoạn 2023–2024, ít nhất 5 vụ việc liên quan đến việc bắt giữ tại EU dựa trên các thông báo này, thường với cáo buộc 'tuyên truyền chống nhà nước'.
Kết quả / phản ứng : Ủy ban Kiểm soát Hồ sơ của Interpol (CCF) đã hủy bỏ nhiều thông báo sau khi bị thách thức bởi các tổ chức như UNPO và FIDH. Các tòa án EU (ví dụ: tại Prague, 2022) đã từ chối dẫn độ do rủi ro vi phạm nhân quyền. Hội đồng Châu Âu (CoE) đã kêu gọi cải cách Interpol năm 2024 nhằm ngăn chặn sự lạm dụng bởi các quốc gia phi dân chủ.
3) Ép Buộc Hồi Hương Các Nhà Hoạt Động Khmer-Krom (2020–2024), Cộng hòa Séc, Na Uy, Thụy Điển
Chi tiết : CSVN đã nhắm vào những người bất đồng chính kiến Khmer-Krom (gốc Việt–Campuchia) tại Châu Âu thông qua việc đe dọa gia đình và gây áp lực từ đại sứ quán, dẫn đến các trường hợp hồi hương tự nguyện hoặc bị trục xuất. Một vụ việc năm 2023 liên quan đến một nhà hoạt động sống tại Na Uy bị bắt theo yêu cầu của Interpol Việt Nam và bị buộc hồi hương sau khi bị đe dọa
Kết quả / phản ứng : Các chính sách bảo vệ tị nạn ở Bắc Âu đã ngăn chặn một số vụ trục xuất; Ủy ban Nhân quyền Liên Hợp Quốc (2025) xác định đây là hành vi 'đàn áp xuyên quốc gia' vi phạm ICCPR.
4) Quấy Rối Các Blogger Người Việt Ở Hải Ngoại (2022–2025), Pháp, Vương quốc Anh, Hòa Lan
Chi tiết : Các mối đe dọa kỹ thuật số và qua trung gian nhắm vào các nhà phê bình trong cộng đồng người Việt tại Châu Âu, bao gồm các cuộc tấn công lừa đảo (phishing) và chiến dịch bôi nhọ do các nhóm liên kết với nhà nước thực hiện. Một vụ việc năm 2024 tại Paris liên quan đến việc giám sát một nhà báo bất đồng chính kiến, liên kết với 'lực lượng 47' của Việt Nam
Kết quả / phản ứng : Giới chức Pháp và Anh đã phát đi cảnh báo thông qua Europol; chưa có vụ truy tố nào, nhưng Nghị viện Châu Âu (2023) đã kêu gọi tăng cường bảo vệ cộng đồng người Việt hải ngoại khỏi các hành vi đàn áp mạng của Việt Nam.
Kết luận
Chúng ta cần hành xử thích hợp và có trách nhiệm để được bảo vệ, dù đang sinh sống tại Hoa Kỳ hay Liên Âu
Cần thông báo và vận động sự can thiệp của chính quyền sở tại khi gặp mọi hành vi mang dấu hiệu áp chế xuyên quốc gia đến từ các chế độ độc tài (Trung Cộng, CSVN, Iran, Nga, ...) Phải hành xử như công dân của một nước tự do, không để bị một nhà cầm quyền ngoại quốc sách nhiễu, hù dọa, hăm dọa, hay gây tổn hại về tinh thần hay thể chất.
Có nhiều luật lệ khác nhau để bảo vể bạn. Điều chính yếu là bạn phải biết và mạnh dạn khôn ngoan để dùng nó, kể cả khi bạn về làm việc hay du lịch VN,...
Kể cả khi chưa là một công dân hay thường trú nhân, nên biết vẫn có những luật lệ để bảo vệ cư dân khi đang sống trên một lãnh thổ có chủ quyền như Hoa Kỳ, Canada, Liên Âu, Úc, v.v..
